JANDARMA GÜNÜ

14 Haziran 2024 günü Jandarmanın 185nci kuruluş yılını kutlayacağız.14 Haziran 1839 yılında kurulan Jandarma teşkilatına bugünkü hukuki statüsü 10 Haziran 1930'da verildi. Ancak Jandarma adına ilk kez, 1840’lı yıllardaki kararnamelerde rastlandı. Kuruluş günü kesin olarak tespit edilemeyen Jandarma teşkilatının görevini o dönemde üstlenen kurum, Seraskerlik makamına bağlı Zaptiye Müşirliği olarak bilinmektedir. Tanzimat Fermanının ilanının tarihi ile Asakiri Zaptiye Nizamnamesinin kabul tarihinin birleştirilmesiyle,14 Haziran 1839 Jandarmanın kuruluş tarihi olarak kabul edilmiştir.

            Bilindiği üzere Jandarma; emniyet ve asayiş hizmetleri ile kamu düzeninin korunmasını sağlamak için silahlı olarak görev yapan bir güvenlik ve kolluk kuvvetidir. Jandarma barış zamanında genel kolluk olması hasebiyle devletin yürütme organı içerisinde bulunan İçişleri Bakanlığına bağlı olarak görev yapar. Savaş ve seferberlik durumunda ise askeri görevleri nedeniyle ilave görevler alarak Genelkurmay Başkanlığının askeri harekât komutasına girer. Bu nedenle Jandarma; Teşkilat malzeme ve kadro yapılanması yönünden geniş ve güçlü bir kadroya sahip olup personeli seçkin ve oldukça kabiliyetlidir.    

            Jandarmanın görevleri arasında suçları önleme, işlenmiş suçlar hakkında adli soruşturma yapma, delilleri toplama, istihbarat toplama, terörle mücadele etme, kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele etme, mali suçlarla mücadele, halka yardım etme, trafik hizmetlerini düzenleme ve denetleme, devlet büyüklerini koruma, Cezaevlerini koruma, hükümlü ve tutukluları sevk etme, çevreyi koruma gibi oldukça çok görevi ve geniş görev alanı mevcuttur. Devletin yürütme organı içerisinde genel kolluk olarak görev yapan ve görev çeşitliliği yanında görevlerini çağdaş seviyede, üstün teknolojik imkânlarla yürütme imkân ve kabiliyetine sahip ayrıcalıklı ve özellikli teşkilat yapısındadır.           

Genel kolluk olan Jandarmanın asli görevi suçu önlemektir. Yani bir suç oluşmadan önlemek esastır. Suç oluşmadan önlemek için hizmetler, görevler, devriyeler planlanır ve etkili tedbirler alınır. Jandarma “Önleyici hizmetler” olarak addedilen mülki görevleri hasebiyle mülki amire bağlıdır. Suçun oluşması halinde ise Cumhuriyet Savcısının adli yetki devri yapması halinde yürüttüğü soruşturmalarda adli kolluk unvanını alır. Jandarma Cumhuriyet Savcılarını temsilen ve Cumhuriyet Savcı yardımcısı konumu ile adli yetkilerini kullanır.

Devlet adına kamu güvenliğini sağlamada asli görevli olan Jandarma sessiz ve etkin bir şekilde değişim içerisine girmiş durumdadır. Teknoloji ve Bilim Çağı dönemi gereklerine uygun olarak başta personel yapılarındaki değişikliklerin yanında, son teknolojiyi kullanma yönündeki gelişmeleri göz kamaştırmaktadır.

            Bu göz kamaştıran teknolojik atılımın bir unsuru da JEMUUS olarak adlandırılan projedir. Jandarmanın ülkenin geniş bir alanına serpiştirilmiş ve yaygın olan birlikleri arasındaki sevk ve idare  ile koordineyi sağlamak ve bilginin en küçük Jandarma birimine kadar kesintisiz, eş zamanlı, doğru ve emniyetli şekilde ulaştırılmasını sağlamak amacıyla 2000’li yılların başlarında Jandarma Entegre Muhabere ve Bilgi Sistemi (JEMUS) projesi uygulamaya konulmuştur. Milli teknolojiden faydalanılarak geliştirilen JEMUS sayesinde, bilgiye süratli ve zamanında ulaşılması, birimler arasında hızlı bir koordinasyon sağlanması, emniyet ve asayiş hizmetlerinin süratli ve çok daha etkin bir şekilde yürütülmesi sağlanmaktadır.

             Başta terörle mücadele olmak üzere, kamu düzeninin korunması ve kollanması çalışmalarında Jandarmanın büyük hizmetleri olmuştur. Görev gereklerini yerine getirirken edindiği tecrübe ve hâkimiyet yadsınamaz durumdadır. Özellikle vatanın bölünmez bütünlüğüne kast eden teröristlerle mücadelede Jandarmanın kazandığı tecrübe ve etkinlik çok ileri düzeydedir. Jandarmanın şu anda ki gücü dahi çoğu Avrupa Birliği ülkelerinin Kara Kuvvetleri gücünden çok daha üstün durumdadır. Bunun farkında olan bazı yapılanmalar ve özellikle dış mihraklar bu etkinliği kırmak ve yıpratmak adına bazı faaliyet ve girişimlerde bulunmaktadır. Bu girişimlerden olan ve 15 Temmuz darbe girişimine kadar etkin şekilde dile getirilen sözüm ona Avrupa Birliği Normları adı altında Jandarmanın yetkilerinin ve görev alanlarının kısıtlanması gibi bazı çalışmalar içerisine girilme yanlışından dönülmesi oldukça isabetli olmuştur.

            Ülkemiz yüz ölçümünün %92’si Jandarmanın emniyet ve asayiş hizmetleri sorumluluğunda bulunmakta olup  altyapının hazır olup olmadığına,lojman ve sosyal imkanların var olup olmadığına bakmasızın gerektiğinde çadır kurup her türlü imkansızlıklarda imkan yaratıp görev yapan Jandarmamız ile ne kadar övünsek azdır.

            Türkiye Cumhuriyeti Jandarmasının 185nci kuruluş yıl dönümünü kutluyoruz. Jandarmamız kuruluşundan bu güne kadar gerek vatan savunmasında, gerek iç güvenlik görevinde, gerekse terörle mücadelede binlerce şehit verdi. Şehitlerimize Allahtan rahmet, dul, yetim ve gazilerimize huzur dolu günler geçirmeleri dileğiyle, şükranlarımızı sunuyoruz.

            Nice yıllara Jandarma. İyi ki varsın. Alnınızdaki şeref ve şan arması daima parıldasın. 185nci şeref yılın kutlu olsun.

(Yayınlanan yazılar, köşe yazarlarının kendi şahsi görüşüdür.)