Evrensel Gazetesi yazarı Av. Ahmet Ergin, Sakarya'nın Hendek ilçesinde meydana gelen havai fişek fabrikasındaki patlamaya ilişkin dava gelişmelerini kaleme alan bir yazı yazdı. İşte Ergin'in "Hendek dosyası da çalınmasın" başlıklı dikkat çeken o yazısı:
"İş cinayeti davaları sınıfsal ve politiktir. Bir yanda ucuz emek sömürüsüne dayalı sistemin sermaye temsilcileri, diğer yanda yaşamını sürdürmek için emeğini satmaktan başka çaresi olmayan ve çalışırken yaşamını yitiren, yaralanan, sakat kalan işçiler ve aileleri bulunur.
Sistemin bütün dişlileri, idari kurumlar, kolluk, yargı “Gemi yürüsün” düsturuna göre işler. Cezasızlık politikasının en önemli nedeni de budur. Ancak meydan boş değildir. Ölen işçi ailelerinin yakınları, onların avukatları, emek meslek örgütleri, emekten yana siyasal partiler organize olduğunda işçi canını hiçe sayan çarkın dişlilerini rayından çıkarmak mümkün olmaktadır.
Şimdi bir kazanım elde etmeye bir adım mesafedeyiz. Ancak bir o kadar “Yine mi müdahale olacak, hukuksal kazanım yine mi çalınacak” tedirginliği içerisindeyiz.
7 işçiye mezar olan fabrika
İşçileri, ailelerini ve işçilerden yana olanları umutlandıran ve tedirgin eden konu Sakarya Hendek’te 5 yıl önce yaşanan işçi katliamının davasında gelinen aşama oldu.
Hatırlayalım, Sakarya Hendek’teki Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikasında 3 Temmuz 2020 tarihinde gerçekleşen patlamada 7 işçi hayatını kaybetmiş, 118 işçi de yaralanmıştı. Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davada 28 Şubat 2022’de karar açıklanmıştı. Mahkeme sanıklardan dördünü basit taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma suçundan 6 yıl 8’er ay hapis cezasına çarptırmıştı. Üç sanık için bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma suçunu işledikleri değerlendirmesinde bulunan mahkeme, Ustabaşı Hasan Ali Velioğlu’na 12 yıl 6 ay, fabrika ortağı ve Genel Müdürü Yaşar Coşkun ile fabrika ortağı Ali Rıza Ergenç Coşkun’a ise 16 yıl 3’er ay hapis cezası vermişti.
Yargıtay kararı umutlandırdı
Yargıtay 12. Ceza Dairesi ise Sanık Ali Rıza Ergenç Coşkun yönünden hükmü onamış, diğer sanıklar yönünden ise suçun hukuki nitelemesinde hata yapıldığını tespit ederek; yani işçilerin ve ölen işçi ailelerinin lehine bozmuştu.
Yargıtay, patron sanık Yaşar Coşkun’un olası kast ile insan öldürme ve yaralama suçundan her ölen ve yaralanan işçi için ayrı ayrı hüküm kurulmasını, sanık Hasan Ali Velioğlu’nun daha yüksek ceza ile cezalandırılmasını, diğer sanıkların ise taksirle değil, bilinçli taksirle insan öldürme ve yaralama suçundan cezalandırılmasını istemişti.
Yargıtay, işçi tarafının yargılamanın başından bu yana dile getirdiği şu gerçeklere dikkat çekmişti:
- Patron Yaşar Coşkun, daha önce aynı fabrikada meydana gelen patlamalara ve uyarılara rağmen güvenli çalışmayı sağlamak üzere gerekli organizasyonu yapmadı.
- Mevzuatta öngörülen önlemler alınmadığı takdirde ölümlü ve yaralanmalı olayların gerçekleşebileceğini öngördüğü halde, etkili ve yeterli tedbir almadı.
- Aksine usule aykırı ve izinsiz olarak barut üretimi ve depolanması, ruhsatsız yapılar inşa etti.
- Yaşar Coşkun olursa olsun düşüncesiyle gerçekleşen muhtemel neticeyi kabullendi.
Bu karar işçi yakınlarını sevindirdi ve umutlandırdı.
Savcı Yargıtay kararını okumamış mı?
Geçtiğimiz salı günü bozma sonrası ilk duruşma yapıldı. İşçiler, yakınlarını kaybeden işçi aileleri ve avukatları Yargıtay kararına uyulmasını istedi. Savcı ise Yargıtay kararında olmayan hukuki terimleri de kullanarak, Yargıtay kararına uyulmamasını ve ilk kararda direnilerek sanıkların ödüllendirilmesini talep etti. Esas hakkındaki beyanını önceden hazırlayıp sunan savcı, sözlü açıklamalarında diğer patron Ali Rıza Ergenç Coşkun’un cezası onanırken, Yaşar Coşkun’un cezasının aleyhte bozulmasının çelişki olduğunu iddia etti. Halbuki bu iki kişi aynı konumda değildir. İkisi de fabrikanın ortağı ama Yaşar Coşkun genel müdür ve fiilen işleri yürüten kişidir. Babası ise 80 küsur yaşında ve Yaşar’ın da önceki duruşmalarda söylediği gibi fabrikaya dahi gelmemektedir.
Ayrıca savcının Yargıtayın gerçek kast ve olası kastla cezalandırma talep ettiğini iddia etmesi salondaki herkeste şaşkınlık yarattı. Çünkü Yargıtay kararının hiçbir yerinde gerçek kasttan tabiri kullanılmamıştı. Yargıtay kararına bu kadar yabancı bir savcının nasıl sayfalarca mütalaa hazırladığı ise kafalarda bir soru işareti oluşturdu.
Cezasızlık alışkanlığı ve Soma Katliamı
Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikasında, 2009 yılından itibaren davaya dönüşen 5 ayrı “iş kazası” yaşanmış, bu kazalarda 4 işçi can vermesine, onlarca işçi yaralanmasına rağmen patronlar ve işveren vekilleri bir gün bile tutuklu kalmamıştı. Cezasızlık alışkanlığa dönüşmüştü.
Soma’da olası kastla 301 cana kıyanlar yargı operasyonuyla ödüllendirilmişti. Soma Katliamı davasında sanıklara basit taksirle ve bilinçli taksirle insan öldürmekten ceza verilmiş, Yargıtay 12. Ceza Dairesi ise sanıkların olası kastla insan öldürmekten cezalandırılmasını istemişti.
Sonrasında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı bu karara itiraz etmiş, Yargıtay 12. Ceza Dairesinin beş üyesinin üçü itirazı görüşmeden önce HSK tarafından değiştirilmişti. Yeni heyet, 10 gün içerisinde karar vermiş ve “Olası kastı” çalarak, sanıkların “Bilinçli taksirle öldürme” suçundan cezalandırılmasını istemişti. Böylelikle işçi katillerinin daha ciddi cezalarla cezalandırılmasının önü kapatılmış, “Ölürlerse ölsünler ben kârıma bakarım” diyen işçi katili sermayedarlar cesaretlendirilmişti.
İşte bu nedenle sanık patron Yaşar, duruşmada Soma örneğine değindi. “Soma’da 301 kişi öldü, sanıklar bilinçli taksirden ceza aldı, kimse hapiste değil, benim farkım ne” dedi.
Hendek Katliamı duruşması 14 Temmuz’a ertelendi. 14 Temmuz’da bir dönüm noktasının başlangıcı yaşanabilir ve örnek bir karar çıkabilir. Hukuken zorunlu olanın gerçekleşmesi; patron Yaşar Coşkun’un öldürdüğü ve yaraladığı her işçi için ayrı ayrı cezalandırılması ve diğer sanıkların cezasının artırılması için daha güçlü dayanışmaya ihtiyaç var.
Kaynak: Evrensel
